კომპიუტერული სისტემები და ქსელები
პროგრამის ფარგლებში მსმენელები შეისწავლიან:
1. კომპიუტერის აპარატურულ მხარეს (კომპიუტერის კომპონენტებს, მათი მუშაობის პრინციპებს, თავსებადობას, დიაგნოსტიკას და აპარატურული პრობლემების აღმოფხვრას). პერიფერიული მოწყობილობების (მაგ. პრინტერი, სკანერი) დაკავშირებას და ქსელში გაზიარებას. ასევე უსაფრთხოების სისტემების (ვიდეო კამერების) გამართვას, ჩაწერას (DVR/NVR) და დაშორებულად წვდომას.
2. ოპერაციულ სისტემებს – ოპერაციული სისტემის სტრუქტურა და ფუნქციები(Windows 7/8/8.1/10), ოპერაციული სისტემის ინსტალაცია, გამართვა, ადმინისტრირება, სისტემასთან მუშაობის პროცესში შექმნილი პრობლემის გასწორება, უსაფრთხოების უზრუნველყოფა.
3. ოპერაციული სისტემა Linux ინსტალაცია და კონფიგურაცია, აპარატურული უზრუნველყოფის კონფიგურაცია, პროგრამული უზრუნველყოფის კონფიგურაცია, ოპერაციული სისტემა Linux-ის სისტემური ბრძანებები და მათთან ურთიერთობა, ფაილების მართვა,ოპერაციული სისტემა Linux სისტემის ადმინისტრირება, ქსელის კონფიგურაცია, მომხმარებლების, ჯგუფების და მათი დაშვების დონეების მართვა, DHCP და DNS სერვისების კონფიგურაცია და მართვა, Web სერვიტების იდენტიფიკაცია, მათი მახასიათებლები;
კურსის დასრულების შემდეგ მსმენელი კომპიუტერული სისტემებისა და ქსელის ადმინისტრატორის სერტიფიკატთან ერთად მიიღებს: Cisco IT Essentials და Cisco CCNA-ს საერთაშორისო სერთიფიკატებს.
კურსის ხანგრძლივობა 1 წელი. მეცადინეობები ჩატარდება კვირაში 3 – ჯერ ორი საათი.
- კომპიუტერის აპარატურული მხარე
- კომპიუტერების კლასიფიკაცია;
- პერსონალური კომპიუტერის ძირითადი და დამხმარე კომპონენტების იდენტიფიკაცია, მათი მახასიათებლები;
• აპარატურული მოწყობილობების მუშაობის პრინციპები, მათი თავსებადობა;
• სხვადასხვა დანიშნულების პერიფერიული მოწყობილობების დაკავშირებისა და მუშაობის თავისებურებები;
• კომპიუტერის სრული ტექნიკურ უზრუნველყოფა, მისი ძირითადი და დამხმარე აპარატურული ნაწილების დაკავშირებით;
• კომპიუტერის აპარატურული ნაწილის შეცვლა-განახლება;
• დაზიანების შესაძლო მიზეზების დადგენა და მათი აღმოფხვრა;
• ინფორმაციის ცნება, ინფორმაციის სახეები, ინფორმაციის საზომი ერთეულები;
• სისტემური ბლოკის (CASE), კვების ბლოკის (Power Supply), სისტემური პლატის (Motherboard) არქიტექტურა, ტიპები, ფორმფაქტორები; ჩიპსეტი; სისტემური რესურსები და მათი დანიშნულება;
• ცენტრალური პროცესორი (CPU), მისი მახასიათებლები; პროცესორის პრაქტიკული განხილვა;
• მუდმივი მეხსიერების მოწყობილობის ტიპები, ოპერატიული მეხსიერების(RAM) ტიპები, მეხსიერების მოდულები, ქეშმეხსიერება, მეხსიერების შეცდომები;
• მყარი დისკის (HDD), CD/DVD/Flash მოწყობილობების თეორიული და პრაქტიკული განხილვა;
• დამგროვებლების ინტერფეისის ტიპები, ფაილური სისტემების (FAT, NTFS) მიმოხილვა;
• ვიდეო ადაპტერის (Video card), მონიტორის ტიპები და მათი მახასიათებლები;
• ქსელის ადაპტერის, აუდიოადაპტერის, გამაგრილებელი სისტემების (COOLER) თეორიული და პრაქტიკული მიმოხილვა;
• გაფართოების სლოტების და პორტების განხილვა, პორტები და კაბელები;
• პერსონალური კომპიუტერის დაშლა/აწყობა, მოწყობილობების შეცვლა, დამატება;
• პორტატული მოწყობილობების (Laptop, Notebook) ძირითადი ნაწილების თეორიული და პრაქტიკული განხილვა, სპეციფიკური მახასიათებლების მიმოხილვა;
• კომპიუტერის მოწყობილობების დიაგნოსტიკა, ტესტირება, პრობლემის აღმოფხვრა;
• BIOS-ის თეორიული და პრაქტიკული განხილვა, პარამეტრების კონფიგურაცია;
• სხვადასხვა პერიფერიული მოწყობილობების (Printer, Scaner, Projector,…) დაყენება და პარამეტრების მომართვა;
• უსაფრთხოების მოწყობილობების (ვიდეო კამერები, DVR/NVR) ტიპები, მონტაჟი და მართვა;
• კომპიუტერის ქსელში ჩართვა. ქსელის ადაპტერი;
2. Windows ოპერაციული სისტემები
• ოპერაციული სისტემების სახეები
• სხვადასხვა ოპერაციული სისტემის მინიმალური აპარატურული მოთხოვნები
• მყარი დისკის მომზადება ოპერაციული სისტემის ინსტალაციისთვისს
• ოპერაციული სისტემების (Windows 7/8.1/10, Linux) ინსტალაცია;
• დრაივერების, პროგრამების და პერიფერიული მოწყობილობების დაყენება;
• ოპერაციული სისტემების ადმინისტრირება;
• ოპერაციული სისტემების დიაგნოსტიკა, პრობლემის აღმოფხვრა;
• ქსელის შექმნა და მართვა ოპერაციულ სისტემაში;
• უსაფრთხოების უზრუნველყოფა (მომხმარებლის შექმნა და პარამეტრების მომართვა, ფაიერვოლი, ჯგუფური პოლიტიკა);
• ბრძანებათა ველთან მუშაობა (Command Prompt), რეესტრთან მუშაობა;
• ოპერაციული სისტემის დაშორებული მართვა;
• Homegroup, Workgroup, Domain ქსელების შექმნა და ადმინისტრირება;
• ვირტუალური მანქანების (Vmware Workstation, VirtualBox) ინსტალაცია/ კონფიგურაცია;
• Windows 10-ის ინსტალაცია, Windows Upgrade, Windows 10-ის ჩამტვირთავი ფლეშის შექმნა;
• Personalize, Display, Taskbar and Start Menu, Notification Area Icons, Power Options, Aero (Peek, Snap, Shake), Start მენიუს პროგრამები, ფაილებთან და საქაღალდეებთან მუშაობა, Folder Options, პროგრამა Windows Explorer, ძებნის პარამეტრების მომართვა, Sync Center, ინფორმაციის დისკზე-ფლეშზე ჩაწერა/გადაწერა, Recycle Bin და მისი პარამეტრების მომართვა;
• მართვის პანელი: Device Manager, Device and Printers, Sound, Programs and Features, AutoPlay, Default Programs, Compatibility Options, Region and Language, Fonts, Keyboard, Mouse, Date and Time, Ease of Access Center;
• მყარი დისკის დაყოფა, დაფორმატება, განულება; სისტემის ოპტიმიზაცია: Disk Cleanup, დეფრაგმენტაცია, Check Disk, Performance Options, System Configuration, ReadyBoost; Disk Quota, მუშაობა ვირტუალურ მყარ დისკთან (VHD);
• რეესტრის (Registry) სტრუქტურის გაცნობა და ზოგიერთი პარამეტრის შეცვლა, Command Prompt-თან მუშაობა, Windows PowerShell/ISE;
• ქსელური კომპონენტების ინსტალაცია, IP მისამართების მინიჭების ვარიანტები, IPv4 და IPv6 პროტოკოლები, ახალი შეერთების შექმნა (კაბელური და უკაბელო), Internet Options, Internet Explorer, მუშაობა დაშორებულ კომპიუტერთან, დისტანციური დახმარება;
• ქსელში მუშაობის ორგანიზება (Homegroup, Workgroup, Domain), რესურსების გაზიარება – Sharing, რესურსებზე წვდომის კონტროლის განსაზღვრა (Security), Network and Sharing Center, ქსელური პრინტერის ინსტალაცია და მისი პარამეტრების მომართვა;
• მომხმარებლის სააღრიცხვო ჩანაწერის შექმნა/პარამეტრების მომართვა, საკონტროლო შეტყობინებების განხილვა, მშობლის(parental) კონტროლი, User Account Control Settings, Local Security Policy, Local Computer Policy;
• სისტემის უსაფრთხოება და კონფიდენციალურობა: ფაიერვოლი, Microsoft Security Essentials, Windows Defender, სისტემის განახლება, უსაფრთხოების ცენტრი, BitLocker Drive Encryption;
• ოპერაციული სისტემის, ფაილებისა და საქაღალდეების სარეზერვო ასლის შექმნა და აღდგენა
• Windows Easy Transfer;
• სისტემის მონიტორინგი, პრობლემის აღმოჩენა და აღმოფხვრა: დავალებათა მმართველი, Resource/Reliability/Performance Monitor, Event Viewer, System Configuration, Startup and Recovery, Services, Windows Memory Diagnostic, Troubleshooting, Windows Repair, Safe Mode;
• ქსელის ადაპტერის ინსტალაცია და კონფიგურაცია, ქსელის პროგრამული კონფიგურაცია, მისამართების დანიშვნა (IPv4,), ალტერნატიული მისამართების დანიშვნა, DNS კლიენტის კონფიგურაცია, კავშირის შემოწმება; ახალი შეერთების შექმნა (კაბელური და უკაბელო);
• ქსელში მუშაობის ორგანიზება (Homegroup, Workgroup, Domain), რესურსების გაზიარება – Sharing, რესურსებზე წვდომის უფლებების განსაზღვრა (Security), Network and Sharing Center, ქსელური პრინტერის ინსტალაცია და მისი პარამეტრების მომართვა;
• უკაბელო ქსელი (WI-FI), უკაბელო ქსელის მარშრუტიზატორების აგებულება, მისი მონტაჟი და კონფიგურაცია, უსაფრთხოება უკაბელო ქსელებში;
• ფიზიკური უსაფრთხოება, უსაფრთხოების სისუსტეები), ქსელური შეტევების სახეები მათგან თავდაცვის გზები, მოწყობილობების დაცვა; სისტემის უსაფრთხოება და კონფიდენციალურობა: Windows Update, ანტივირუსის ინსტალაცია/კონფიგურაცია;
3. Linux ოპერაციული სისტემები
• Linux-ის დისტრიბუტივები და ვერსიები;
• კომპიუტერის შემადგენელი ნაწილების მონაცემების შეფასება;
• ვირტუალური მანქანები;
• დროებითი ჩამტვირთავი მოწყობილობა;
• მყარი დისკი, მისი მომზადება ინსტალაციისთვის და ოპერაციული სისტემის პარამეტრების შერჩევა;
• Linux-ის ინსტალაცია.
• სისტემის ჩატვირთვის პროცესის მართვა;
• სპეციალური ბრძანე¬ბებისა და უტილიტების გამოყენებით სისტემის ჩატვირთვისა და მისი გაშვების დონეების კონფიგურირება;
• მყარი დისკის მონიშვნა, დაყოფა და დანაყოფების ფორმატირება;
• სისტემის ჩატვირთვის მენეჯერის (GRUB 2) ინსტალაცია და კონფიგურაცია;
• სამომხმარებლო პროგრამების გამართული მუშაობისთვის სპეციალური ბრძანებებისა და გარემოს გამოყენებით მართავა
• Debian-ის დისტრიბუტივის საინსტალაციო პაკეტების მენეჯერების საშუალებით დისტრიბუტივის პროგრამული უზრუნველყოფის მართვა;
• RedHat-ისა დისტრიბუტივების საინსტალაციო პაკეტების მენეჯერის (RPM) გამოყენებით პროგრამული უზრუნველყოფის მართვა;
• OpenSuSE-ს დისტრიბუტივების საინსტალაციო პაკეტების მენეჯერის (YUM) გამოყენებით პროგრამული უზრუნველყოფის მართვა;
• Linux და OS X ოპერაციული სისტემების ინსტრუმენტები და ფუნქციები;
• ბრძანებათა ველის ინტერფეისის (CLI) ფაილებთან და საქაღალდეებთან მუშაობის და ადმინისტრირების ბრძანებები;
• Linux და OS X ოპერაციული სისტემებში გავრცელებული გაუმართაობები, მათი იდენტიფიცირებისა და აღმოფხვრის მეთოდები.
• Linux ოპერაციული სისტემის შერჩევა
• ღია კოდის მქონე პროგრამული უზრუნველყოფის ლიცენზირების სისტემის გარჩევა/დასხელება;
• ოპერაციული სისტემის სხვადასხვა ინტერფეისის, პაროლების და კონფიდენციალური მონაცემების დაცვის წესები.
• დამხმარე ბრძანებების გამოყენება
• სისტემაში სხვადასხვა ტიპის ფაილების, საქაღალდეების ადგილმდებარეობის განსაზღვრა
• ტექსტურ ნაკადების მართვა;
• ტექსტურ ნაკადების შესაბამისი ბრძანებებისა და ფილტრების გამოყენებით მართვა;
• ფაილებსა და საქაღალდეების მართვა;
• პროცესების მართვა;
• vi რედაქტორის გამოყენებით ფაილების რედაქტირება;
• ცვლილებების შეტანა მყარი დისკის დანაყოფებსა და ფაილურ სისტემებში;
• ფაილური სისტემების მთლიანობის მხარდაჭერა (integrity of filesystems);
• ფაილებზე და საქაღალდეებზე მომხმარებელთა უფლებების მართვა;
• ფაილების „ხისტი“ და სიმბოლური ბმულების შექმნა და მართვა; (hard and symbolic links);
•
• არქივებთან მუშაობა
• მოწყობილობათა დრაივერების გამართვის პროცედურები;
• ინფორმაციის შემნახველ მოწყობილობებთან მუშაობა
• მარტივი სკრიპტების შექმნის წესები და ფუნქციები
• სისტემის მომხმარებლების ტიპების და ჯგუფების შექმნა
• სისტემის მომხმარებლების უფლებების განსაზღვრა
• სპეციალური ფაილების და საქაღალდეების შექმნა
• სისტემის მომზადება ქსელში ჩასართავად
• ქსელური პარამეტრების შერჩევა და გამოყენება
• სისტემის ქსელური კომუნიკაციის შემოწმება
• ცვლილებები ქსელის საკონფიგურაციო ფაილებში;
• სადენიანი ქსელური დაფის კონფიგურირება (hostname, ifconfig, ifup, ifdown);
• კომპიუტერის უსადენო ქსელური დაფის კონფიგურირება (iwconfig, iwlist);
• ქსელის დიაგნოსტირება და მასთან კომპიუტერის მიერთება (ping, route, nslooup)
4. ქსელი
• თანამედროვე ქსელის მოთხოვნები
• კომუტატორის და საბოლოო მოწყობილობების კონფიგურაცია
• პროტოკოლები. TCP/IP და OSI მოდელები
• ფიზიკური შრე
• თვლის სისტემები
• არხის შრე
• ეზერნეტ შეეrთებები
• ქსელური შრე
• ARP პროტოკოლის ფუნციები
• მარშუტიზატორის (როუტერი) საბაზისო კონფიგურაცია
• IPv4 დამისამართება
• Ipv6 დამისამართება
• ICMP პროტოკოლის ფუნქციები და გამოყენება
• ტრანსპორტის შრე
• გამოყენებითი შრე
• ქსელის უსაფრთხოების საფუძვლები
• მცირე ზომის ქსელის აგება
• ფიზიკური ქსელის დაგეგმვა და განხორციელება
• ქსელური მოწყობილობების საბაზისო კონფიგურაცია
• კომუტაციის კონცეფცია
• VLAN – ები
• Inter-VLAN მარშუტიზაცია (Routing)
• მეორე დონის პროტოკოლები და ტექნოლოგიები
• STP პროტოკოლის ფუნქციები და გამოყენება
• EtherChannel – ი
• DHCPv4 – კონფიგურაცია
• SLAAC and DHCPv6 – კონფიგურაცია
• FHRP პროტოკოლის ფუნქციები და გამოყენება
• შიდა ქსელის(LAN) უსაფრთხოება
• უსაფრთხოების კონფიგურაცია კომუტატორზე
• WLAN – ის კონცეფცია
• WLAN – კონფიგურაცია
• მარშუტიზაციის არსი
• სტატიკური მარშუტიზაცია
• სტატიკური და ნაგულისხმევი მარშუტიზაციისას წარმოქმნილი პრობლემების აღმოფხვრა
• მესამე დონის მარშრუტიზაციის პროტოკოლები (OSPF,EIGRP,Redistribut ion)
• Single-Area OSPFv2 კონცეფცია
• Single-Area OSPFv2 კონფიგურაცია
• ACL კონცეფცია
• IPv4 ACL – ის კონფიგურაცია
• NAT – ირება IPv4 ქსელებში
• WAN კონცეფცია
• VPN და IPsec კონცეფცია
• QoS კონცეფცია
• ქსელის მენეჯმენტი
• ქსელის დიზაინი
• ქსელური პრობლემების აღმოფხვრა
• ქსელის ვიტუალიზაცია
• ქსელის ავტომატიზაცია
• არსებული ქსელური ინფრასტრუქტურის გამართული მუშაობის უზრუნველყოფა და მონიტორინგი
5. Windows server 2016
• სერვერული ინფრასტრუქტურის გამართვა
• სერვერული სისტემის ზოგადი მიმოხილვა
• სერვერული აპარატურის კომპლექტაცია
• Windows სერვერული ოპერაციული სისტემების ინსტალაცია
• სერვერული ინფრასტრუქტურის მომსახურება/განვითარება
• ინფორმაციის მრავალდონური შენახვის მეთოდები
• მონაცემთა საცავები
• მონაცემთა დამუშავების ცენტრი
• კლასტერული არქიტექტურა
• დირექტორიების სერვისების გამართვა ((organizacion unit, Group, User, Compiuters);
• ცენტრალური დირექტორიების სერვისების (Directory Service) ადმინისტრირება
• დომეინური სახელების სერვერის (DNS) ადმინისტრირება
• ქსელური მისამართების მართვის სისტემის (DHCP) ადმინისტრირება
• DFS, deduplication
• Group Policies
• WDS – windows deployment servicess
• კლიენტებისა და სერვერების ვირტუალიზაცია
• ვირტუალური პროგრამული უზრუნველყოფის (Hypervisor) კონფიგურაცია
• VMware Workstation-ის ინსტალაცია
• ვირტუალური მანქანის შექმნა
• ვირტუალური მანქანის პარამეტრების კონფიგურაცია
• ვირტუალიზაციის Hypervisor-ების მართვა და მონიტორინგი
• ქსელის მართვის ორგანიზაცია ვირტუალურ მანქანებს შორის
• უსაფრთხოების უზრუნველყოფა ვირტუალურ გარემოში
კურსის ხანგრძლივობა 1 წელი (12 თვე). ლექციები ჩატარდება კვირაში სამჯერ, 2 საათი დღეში.
